یدا لاولیس

آگوستا اِیدا کینگ، کنتس لاولیس (به انگلیسی: Augusta Ada King، Countess of Lovelace) (1815-1852) متولد با نام آگوستا اِیدا بایرون (به انگلیسی: Augusta Ada Byron) ریاضی‌دان، نویسنده و نخستین برنامه‌ساز رایانه بود. وی بیشتر برای همکاریش با جارلز ببیج در زمینه رایانه همه منظوره به اسم «ماشین تحلیلی» مشهور است. یادداشت های او درباره ی این ماشین شامل اولین آنجه به عنوان اولین الگوریتم شناخته میشوند است که قرار بود توسط یک ماشین استفاده شوند؛ به همین دلیل، او غالبا به عنوان اولین برنامه ساز رایانه شناخته شده است.

لاولیس در 10 دسامبر 1815 میلادی به عنوان تنها فرزند قانونی لرد جورج بایرون و اَن ایزابلا نوئل زاده شد. بقیه فرزندان لرد بایرون خارج از جهارجوب ازدواج و از زنان دیگر متولد شده بودند. بایرون یک ماه پس از تولد اِیدا از نوئل جدا شد و جهار ماه بعد برای همیشه انگلستان را ترک کرد و سرانجام براساس یک بیماری در جنگ استقلال یونان فوت کرد. آن هنگام اِیدا هشت سال داشت. مادر اِیدا از لرد بایرن کینه دار ماند و علاقه اِیدا را برای ریاضیات و منطق را تشویق کرد و سعی کرد مانع پرورش آنجه او دیوانگی پدرش میپنداشت شد ولی علرغم این موضوع اِیدا علاقمند پدرش باقی ماند (و حتی با درخواست وی در کنار پدرش دفن شد)

اِیدا روش خود را «علوم شاعرانه» توصیف میکرد و خودش را به عنوان یک تحلیلگر و دانشمند علوم ماوراء طبیعی معرفی کرده است. علاقه و استعداد او در ریاضیات منجب بخ یک رابطه کاری و دوستانه با چارلز ببیج، یک ریاضیدان بریتانیایی، شد که عمدتا در زمینه طراحی های ببیج برای ماشین تحلیلی صرف شد. بین 1842 و 1843 اِیدا مقاله ی لوییجی منابریا، مهندس ارتشی ایتالیایی، را در مورد این ماشین را ترجمه کرد و به همراه یادداشت ها و افزوده های خود به نام «یادداشت ها» تکمیل کرد.

این یادداشت ها شامل آنجه یک عده به عنوان اولین برنامه رایانه میشناسند بود که یک الگوریتم که برای پردازش توسط یک رایانه طراحی شده بود. یادداشت های اِیدا در تاریخ رایانه ها بسیار مهم است. وی ایده قابلیت استفاده رایانه ها را برای کار هایی غیر محاسبات را هم گسترش داد که ببیج هم در این مورد تاکید زیادی کرده است. طرز فکر اِیدا که به گفته خودش «علوم شاعرانه» بود باعث شد که او از خودش در مورد رایانه تحلیلی سوال هایی بپرسد (همانطور که در یادداشت هایش مشاهده میشود) که قابلیت استفاده مشترک از رایانه ها را به چالش میکشید.